Histamin, vücut ve beyin arasındaki iletişimi sağlayan kritik bir bileşendir. Beyin, bağırsaklar, mide, rahim ve omurilik arasında bağlantı kurar ve bu organların faaliyetlerini tetikler. Yaralanma, kanama veya alerjik reaksiyonlar gibi durumlarda bağışıklık sistemini harekete geçirir. Örneğin, alerjisi olan bir kişi, alerjenle karşılaştığında ortaya çıkan kaşıntı ve kızarıklık histamin sayesinde olur.

Histaminin Parçalanması: Enzimlerin Rolü

Histaminin parçalanmasında iki ana enzim görev alır: Diamin oksidaz (DAO) ve histamin-N-metiltransferaz (HNMT). DAO, sindirim sistemi, böbrek ve timus bezi tarafından üretilir. HNMT ise histamin moleküllerini parçalar ve vücuttan atılmasını sağlar.

Histamin Alerjisi ve Belirtileri

Histamin, organların işleyişini etkilerken, vücutta aşırı bulunması durumunda sorunlara yol açabilir. Bu duruma histamin alerjisi denir. DAO veya HNMT enzimleri histamini yeterince parçalayamazsa vücutta birikir. Özellikle DAO enzimi eksikliği sık görülür. İlaçlar, geçirgen bağırsak sendromu ve inflamatuar bağırsak hastalıkları DAO üretimini olumsuz etkiler. Ispanak, lahana ve alkollü içecekler histamin seviyesini artırarak geçici alerjilere sebep olabilir.

Histamin Alerjisi Belirtileri

Histamin alerjisinin belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir, ancak yaygın semptomlar şunlardır:

• Mide bulantısı ve kusma
• Şiddetli baş ağrısı ve migren
• Burun tıkanıklığı ve sinüzit
• Kronik yorgunluk ve bitkinlik
• Kurdeşen (ürtiker)
• Sindirim sorunları
• Düzensiz adet döngüsü
• Ani ateş basması ve reflü
• İshal, öksürük, tansiyon yükselmesi, taşikardi, dalgınlık ve anksiyete

Bu belirtiler diğer hastalıkların semptomları ile de örtüşebilir. Sık sık bu belirtileri yaşayan bireyler, histamin alerjisine sahip olabilirler. Histamin alerjisi toplumun %1’inde görülür, ancak beslenme ve ilaçlar kısa süreli semptomlara neden olabilir.

Histamin Alerjisinin Teşhisi ve Tedavisi

Histamin alerjisini teşhis etmek için çeşitli testler yapılabilir. En yaygın yöntem eliminasyon diyetidir. Bu diyetle yüksek histamin içeren gıdalar 15-30 gün boyunca tüketilmez ve semptomlar gözlemlenir. Semptomlar hafiflerse histamin alerjisi teşhis edilir. Kan testleri ile DAO seviyelerine bakılarak da teşhis yapılabilir.

Histamin Alerjisine Neden Olan Besinler

Bazı besinler histamin salgısını artırarak vücuttaki seviyesini yükseltir. Bu besinler arasında şunlar bulunur:

• Muz, domates, bakliyatlar, çikolata, narenciye
• Fındık, fıstık, alkol, gıda katkıları ve boyaları
• Patlıcan, ıspanak, kabuklu deniz ürünleri, kuru meyveler, bazı peynirler, fermente besinler (yoğurt, kefir), avokado, işlenmiş et ürünleri

Alkollü içeceklerdeki etanol DAO enzimlerini engelleyerek histamin alerjisini tetikleyebilir. Siyah çay, yeşil çay ve mate çayı da DAO enzimlerini etkiler. Enerji içecekleri ise DAO eksikliği olanlar için önerilmez.

Histamin Alerjisine İyi Gelen Besinler

Histamin alerjisi olan bireyler, düşük histamin seviyesine sahip besinler tüketerek semptomlarını hafifletebilirler. Bu besinler arasında:

• Taze et ve balık
• Yumurta sarısı
• Narenciye dışındaki meyveler
• Domates, avokado, patlıcan ve ıspanak harici sebzeler
• Zeytinyağı
• Kinoa ve pirinç gibi glutensiz tahıllar
• Badem sütü, soya sütü gibi süt alternatifleri bulunur.

Histamin seviyesi düşük besinleri tüketmek, vücuttaki histamin birikimini önleyerek birçok sorunun önüne geçebilir. Histamin intoleransı olan bireyler, doktor kontrolünde beslenme düzenlerini ayarlayarak semptomlarını yönetebilirler.